Cinsiyetiniz değil yeteneğiniz sizi farklı kılar

Traktör ve iş makineleri daha çok sanayileşme ve endüstriyi temsil ediyor. Ve bunlar da erkek egemen alanlar. Şimdi siz erkek egemen olan bu alanla ilgili algıları değiştiriyorsunuz. Bu noktada ‘Filizlerin Mucizeleri’ sosyal sorumluluk projesini sormak istiyorum. Bu proje bu çabanızdaki ilk adım sanıyorum. Bu proje nasıl ortaya çıktı? Ve neden buna ihtiyaç duydunuz?

Türkiye’nin otomotiv sektöründeki ilk üretici kuruluşu olarak pek çok konuda olduğu gibi toplumsal çalışmalarda da öncüyüz. Filizlerin Mucizeleri projesini, tarım ile otomotiv alanında kadın iş gücünün artırılmasını desteklemek ve Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma sürecinde kadınların oynadığı önemli role dikkat çekmek için 2016 yılında başlattık.

Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin nedenleri ve sonuçlarına dair kamuoyunda farkındalık yaratmak ve bu konuda toplumda rol model olmak istedik. Söz konusu proje eğitim, istihdam ve tarımsal üretim gibi 3 farklı konuyu kapsıyor. Bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, sivil toplum kuruşları (STK) ve üniversitelerle işbirliği yürüttük, pek çok çalışmayı hayata geçirdik.

İlk olarak mesleki ve teknik liselerdeki kız öğrencileri otomotiv alanında çalışmaya teşvik etmek için hayata geçirdiğiniz Filizlerin Mucizeleri projesiyle amaçladığınız farkındalığa ulaştınız mı?

Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri’nin makine, motorlu araçlar, elektrik/elektronik ve tarım teknolojisi gibi bölümlerinde okuyan öğrencilerimizle bir araya geldik. Kız öğrencilerimizi otomotiv alanında çalışmaya teşvik etmek üzere çıktığımız bu yolda 6 ilde 70’e yakın okulu ziyaret ettik. Burada öğrencilerimize eğitimler verdik, onlarla birebir sohbet etme fırsatımız oldu. Yürüttüğümüz bu süreçte 6 bin 200’ü aşkın kız öğrenciye ulaştık.

Hayatlarına dokunduğumuz bu gençlerimizden 100’ü sağladığımız eğitim bursundan yararlandı. 400 öğrencimiz ise Ankara ve Erenler fabrikalarımızda staj yaparak iş hayatına bizim çatımız altında atılmış oldu.

Neden kadınların otomotiv sektörüne ilgisi az?

Otomotiv sektörü dendiğinde, aklımıza ilk gelen erkek egemen bir sektör algısı, aslında hepimizin bu adımı attığımızda karşılaştığı zorlukların başında geliyor. Sektöre dair mevcut ön yargılar ve endüstriyel anlamda ağır fiziksel iş yükü, kadınların bu sektöre ilgisini azaltırken kamuoyunun algısını negatif yönde etkiliyor. Projemizin ilk etabında okul ziyaretleri yaparak kız öğrencilerimizle gerçekleştirdiğimiz eğitimlerle öncelikle kendileri ve çevrelerinde oluşan bu algıyı değiştirebilmeleri için yeni bir vizyon oluşturmaya çalıştık.

Proje kapsamında yeni bir adım daha atıyorsunuz. Teknolojide Kadın Derneği’nin işbirliğiyle hayata geçirdiğiniz bu yeni adımı okuyucularımızla paylaşır mısınız?

‘Filizlerin Mucizeleri Teknoloji ve İnovasyon’ adını verdiğimiz projemizde, faaliyet gösterdiğimiz sektör ve etki alanlarımızı geleceğe hazır hale getirmek için dönüşüme öncülük etme vizyonumuz ile, teknoloji ve inovasyon alanında hayata geçireceğimiz projeler ve kuracağımız iş birlikleri ile 5 yıl içerisinde (2022-2026), staj ve istihdam fırsatları ve gelişim programları (vizyon ve uzmanlık eğitimleri, koçluk-mentorluk desteği, Ideathon-Hackathon deneyimi) aracılığıyla 30.000 kişiye dokunarak toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadının güçlenmesi için kararlı biçimde çalışmayı taahhüt ediyoruz.

Teknolojide Kadın Derneği (WTECH) ile kurduğumuz iş birliği ile, önümüzdeki bir yıl içerisinde üniversitelerin STEM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) alanında eğitim almakta olan 4 bin kadına vizyon ve uzmanlık eğitimleri verilecek. Türkiye Girişimcilik Vakfı (GİRVAK) ile kurulan iş birliğiyle de farkındalık eğitimleri ve Ideathon deneyimiyle inovatif fikirleri desteklemek amaçlanmıştır. TürkTraktör bu kapsamda, 2022 yılında iç mentor ve koçları aracılığıyla 200’den fazla gence mentorluk ve/veya koçluk desteği sağlamıştır.

Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) istatistiklerine göre 2021-2022 döneminde 4 milyon 580 bin lisans mezunu var ve bu rakamın 2.2 milyonu kadın. STEM mezunlarının oranı ise yaklaşık yüzde 17 ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın verilerine göre de bu rakamın yüzde 34.7’sini kadınlar oluşturuyor. Eğitimde oranlar böyleyken, istihdamda nasıl olduğuna baktığımızda; TÜİK İşgücü İstatistikleri 2022 yılı raporuna göre 30 milyon 787 bin kişinin istihdamda yer aldığını ve bu oranın yüzde 30.5’inin kadın olduğunu görüyoruz. AR-GE alanında ise toplam 221 bin 811 kişiden sadece yüzde 21.1’ini kadınlar oluşturuyor.

Dünya Ekonomik Forumu’nun istatistiklerine göre gelişen teknolojilerle birlikte 2030’a kadar tüm dünyada 7.6 milyon kişilik iş yok olacak. Bununla beraber bu teknolojiler 8.9 milyon kişilik yeni iş alanlarını da ortaya çıkaracak.

Türkiye’de de 3.5–4 milyonluk uzman ve nitelikli insan kaynağı açığı ortaya çıkacağı öngörülüyor. STEM alanındaki eğitimi desteklemek bu noktada büyük önem taşıyor. STEM mezunu oranlarının artması ve kadınların bu alanlara yönelmesini teşvik etmek gerekiyor.

Rakamların böylesine açık olduğu bir durumda, Filizlerin Mucizeleri Teknoloji ve İnovasyon projesinin amacının genç kadınların geleceğin teknolojisinde söz sahibi olmalarını sağlamak olduğunu söyleyebiliriz.

Kadınların teknoloji ve inovasyon alanlarında etkili olması neleri değiştirecektir?

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de teknoloji ve inovasyon alanında önümüzdeki yıllarda büyük bir ihtiyaç oluşacak. Bu anlamda yetkin ve uzman insan kaynağının yetiştirilmesi çok büyük bir önem arz ediyor. Yetişmiş insan kaynağını oluştururken, kadınların da bu paydada eşit oranda yer alması önceliklerimiz arasında yer alıyor.

TürkTraktör olarak yürüttüğümüz çalışmalarımızın odağında ‘Geleceğe Hazırlar’ amacımız yer alıyor. Ortaya koyduğumuz ürün ve hizmetlerimizle tarımı ve şehirleri geleceğe hazırlarken, teknolojide yetişmiş kadınların sayısını artırarak da toplumun dönüşümüne değerli bir katkı sunacağız. Teknolojide yüksek donanımlı ve bilgili kadınlar, daha sürdürülebilir bir gelecek için en temel yapı taşlarından biri olacak.

Kadınların teknolojiye ilgi göstermeleri için hangi tavsiyelerde bulunursunuz? Buradan onlara ve o yola girmek isteyenlere nasıl bir mesaj verirsiniz?

Geçirdiğimiz pandemi hepimizin hayata bakış açısını, iş yapış biçimlerimizi değiştirdi. İklim değişimi, tarımda daha sürdürülebilir ve verimli adımlar atmamız için bizi değişime zorluyor. Hayatın hiçbir alanında değişimler çok kolay atlatılan süreçler olmamıştır.

Ancak biz 70’inci yaşına gün sayan TürkTraktör olarak, ‘Geleceğe Hazırlar’ amacıyla değişime ve dönüşüme kapılarını açan ve onu destekleyen bir kuruluşuz. Teknoloji ve inovasyon da bu noktada en kritik araçlar konumunda. Bu alana girmek isteyen kadınlara, değişimin bir parçası olmalarının, olmazsa olmaz bir şart olduğunu söyleyebilirim. Cinsiyetiniz değil, yetenekleriniz ve farklılıklarınız sizi başarılı kılacak en önemli unsurlar…